درباره صنعت 4.0 چه میدانید؟ چگونه از این صنعت استفاده کنیم؟
صنعت 4.0 یک مفهوم و تحول بزرگ در صنعت است که به استفاده گسترده از فناوریهای دیجیتال و هوشمند در فرایندهای تولید و مدیریت صنعتی اشاره دارد. این مفهوم بر استفاده از تکنولوژیهایی مانند اینترنت اشیاء (IoT)، هوش مصنوعی (AI)، چاپ سهبعدی، رباتیک پیشرفته، تجزیه و تحلیل دادهها (Big Data) و سیستمهای اتوماسیون متمرکز میشود.
از این مفهوم می توان در تمام شاخه های صنعتی اعم از برق، مکانیک، فروش، تولید، چرخ صنعتی گردان و … استفاده کرد .
آشنایی با صنعت 4.0
صنعت 4.0 با هدف افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها، بهبود کیفیت و ارتقای تجربه کاربری، سیستمهایی را بهبود میبخشد که تولید و عملکرد صنعتی را به صورت متصل و هوشمند انجام میدهند. از این رو، در صنعت 4.0، ماشینآلات، سنسورها و دستگاهها با استفاده از اینترنت اشیاء به یکدیگر و به سیستمهای مدیریت متصل میشوند و اطلاعات را جمعآوری، تحلیل و به اشتراک میگذارند.
مفهوم صنعت 4.0 از یکی از راهبردهای توسعه صنعتی در آلمان بنام “صنعت 4.0” گرفته شده است. این راهبرد توسعه صنعتی در سال 2011 توسط دولت آلمان مطرح شد و هدف آن ترکیب فناوریهای دیجیتال و هوشمند با صنعت سنتی بود تا بهبود عملکرد، کاهش هزینهها و افزایش رقابتپذیری در صنعت را ایجاد کند.
مفهوم صنعت 4.0 بر اساس ایدههایی از اتوماسیون صنعتی (صنعت 1.0)، استفاده از خط تولید (صنعت 2.0) و استفاده از تکنولوژیهای دیجیتال (صنعت 3.0) برای بهبود فرایندها و بهرهوری تولید در صنعت، به وجود آمد.
صنعت 4.0 به معنای ترکیب فناوریهای مبتنی بر داده، هوشمندی مصنوعی، اینترنت اشیاء، رباتیک پیشرفته و دیگر فناوریهای نوین برای ایجاد سیستمهای هوشمند، ارتباطات متصل و فرایندهای خودکار در صنعت است.
مفهوم صنعت 4.0 در سالهای بعد از آن به سرعت پذیرش جهانی یافت و در سایر کشورها نیز مورد توجه قرار گرفت.
این مفهوم در حال حاضر به عنوان یک استراتژی صنعتی در زمینه توسعه صنعتی و ارتقای فناوریهای صنعتی به کار گرفته میشود و تأثیرات گستردهای در صنایع مختلف و سیستمهای تولید دارد.
کاربرد صنعت 4.0
با توجه به اینکه مفهوم صنعت 4.0 به صورت جهانی شناخته شده است و در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته، برخی از کشورهایی که از صنعت 4.0 به صورت رسمی استفاده میکنند عبارتند از:
آلمان
آلمان به عنوان مبدأ این مفهوم، با راهبرد “صنعت 4.0” یکی از پیشروها در توسعه صنعت 4.0 است. دولت آلمان از زمان معرفی این مفهوم شروع به استفاده از آن در صنایع مختلف کرده است.
چین
چین نیز جزو کشورهایی است که به صورت رسمی از صنعت 4.0 بهره میبرد. دولت چین با برنامه “Made in China 2025″، بر اهمیت صنعت 4.0 و فناوریهای مرتبط را در توسعه و بهبود صنعتی تأکید کرده است.
ایالات متحده آمریکا
در ایالات متحده، مفهوم صنعت 4.0 با عنوان “پارچه ای برای آمریکا” شناخته شده است. دولت آمریکا و صنایع بزرگ این کشور نیز به فعالیتهای مرتبط با صنعت 4.0 توجه و سرمایهگذاری کردهاند.
ژاپن
ژاپن با برنامه “Society 5.0″، مفاهیم صنعت 4.0 را در توسعه صنعت و بهبود زندگی شهروندان مطرح کرده است. این کشور نیز به فعالیتهای مرتبط با صنعت 4.0 در بخشهای صنعتی مختلف اقدام کرده است.
علاوه بر این، بسیاری از کشورهای دیگر نیز مفهوم صنعت 4.0 را به صورت رسمی و غیررسمی در صنایع و بخشهای مختلف خود اجرا کردهاند.
برخی از این کشورها شامل کره جنوبی، سنگاپور، فرانسه، ایتالیا، هلند و سوئیس هستند.
هدف این کشورها از استفاده از صنعت 4.0، توسعه صنایع پیشرفته، افزایش تولیدی، کاهش هزینهها و افزایش رقابتپذیری است.
از این مفهوم در کشورهای مختلف در چه زمینه هایی استفاده می شود؟
صنعت 4.0 قابلیت استفاده در گستره وسیعی از زمینهها را داراست.
در واقع، این تکنولوژیها و روشهای نوین قابل اجرا و پیادهسازی در بسیاری از صنایع و بخشها هستند.
در زیر، تعدادی از زمینههایی که میتوانند از صنعت 4.0 بهرهبرداری کنند را بررسی میکنیم:
صنایع تولیدی
بخش صنعتی و تولیدی، از جمله صنایع خودروسازی، الکترونیک، فلزی، پزشکی، مواد غذایی و غیره، به طور فزاینده از صنعت 4.0 بهرهبرداری میکنند. از اتوماسیون و رباتیک در خطوط تولید، سیستمهای هوشمند پشتیبانی از تصمیمگیری، تحلیل دادهها برای بهبود فرایندهای تولید، اینترنت اشیاء برای اتصال و کنترل دستگاهها و سنسورها، و چاپ سهبعدی برای تولید سریع قطعات، همه میتوانند نقش مهمی در بهبود عملکرد و بهرهوری صنعتی ایفا کنند.
زنجیره تأمین و لجستیک
صنعت 4.0 بهبود قابل ملاحظهای را در زمینه مدیریت زنجیره تأمین و فرآیندهای لجستیک ایجاد کرده است.
از ردیابی هوشمند موجودی، بهینهسازی مسیرها، سیستمهای اتوماسیون انبارها و سیستمهای هوشمند تحویل، همه ابزارهایی هستند که میتوانند کارایی و کنترل را در زنجیره تأمین و فرآیندهای لجستیک بهبود بخشند.
خدمات به مشتری
صنعت 4.0 دربخش ارتباط با مشتریان نیز تأثیرات قابل توجهی داشته است. به کمک استفاده از اینترنت اشیاء و تجزیه و تحلیل دادهها، بانکداری دیجیتال، خدمات مالی، خرید آنلاین، خدمات بهداشتی و سلامت الکترونیکی، بهبود مشتریان و ارائه تجربه کاربری بهتر ممکن است.
صنعت ساختمان
در صنعت ساختمان، استفاده از صنعت 4.0 میتواند در تحلیل دادههای ساختمانی، مدیریت هوشمند ساختمانها، بهبود کارایی انرژی و محیط زیست، ایمنی و امنیت ساختمانها و استفاده از روشهای ساخت پیشرفته مانند چاپ سهبعدی برای ساخت قطعات پیچیده مورد استفاده قرار گیرد.
صنعت خدمات فنی و مهندسی
در زمینه خدمات فنی و مهندسی، صنعت 4.0 به وجود آوردن تجربه کاربری بهتر، استفاده از تحلیل دادهها و هوش مصنوعی برای تشخیص خطاها و پیشبینی نگهداری، اتصال و کنترل از راه دور دستگاهها و سیستمها، و استفاده از رباتیک برای خدمات خودکار و دقیق میتواند مفید باشد.
این فقط چند مثال از زمینههایی هستند که صنعت 4.0 در آنها قابل استفاده است.
در واقع، این تکنولوژیها و روشها میتوانند در بسیاری از صنایع و بخشهای اقتصادی مورد استفاده قرار بگیرند و بهبود و تحولات قابل توجهی را به همراه داشته باشند
صنعت 4.0 در ایران
صنعت 4.0 در ایران نیز به تدریج در حال پیشروی و پذیرش است.
تلاشها برای ارتقای صنعت و بهرهوری با استفاده از فناوریهای نوین و دیجیتال در حال انجام است.در سالهای اخیر، دولت ایران نیز به اهمیت صنعت 4.0 پی برده و توجه و سرمایهگذاریهایی در این حوزه صورت گرفته است.
در ایران، تعدادی از بزرگترین شرکتها و صنایع نیز به صورت فعال از صنعت 4.0 بهره میبرند و در فرآیندهای تولید و مدیریت صنعتی از تکنولوژیهای مرتبط استفاده میکنند. برخی از بخشهایی که در ایران استفاده از صنعت 4.0 در آنها بیشتر مشهود است، عبارتند از:
صنعت خودروسازی
بخش خودروسازی در ایران از صنعت 4.0 بهره میبرد و در فرآیندهای تولید خودرو از روباتیک، اتوماسیون، تجزیه و تحلیل دادهها و اینترنت اشیاء استفاده میکند.
برخی از شرکتهای خودروسازی در ایران تلاشهای قابل توجهی برای بهرهبرداری از صنعت 4.0 انجام دادهاند.
صنعت فولاد
در صنعت فولاد نیز تلاشهایی برای بهبود فرایندها و بهرهوری با استفاده از صنعت 4.0 انجام میشود. از روباتیک و هوشمندسازی فرایندهای تولید، تجزیه و تحلیل دادهها و اینترنت اشیاء برای بهبود عملکرد و کاهش هزینهها استفاده میشود.
صنعت ماشینآلات
در بخش ماشینآلات نیز برخی از شرکتها به فناوریهای مرتبط با صنعت 4.0 توجه کردهاند. از تکنولوژیهای هوشمندسازی ماشینآلات، اینترنت اشیاء و تجزیه و تحلیل دادهها برای بهبود کارایی و کاهش خطا در فرآیندهای تولید استفاده میشود.
هرچند که در ایران، استفاده از صنعت 4.0 در بخشهای مختلف همچنان در مراحل آغازین است و مسیر توسعه طولانیتری را در پیش دارد، اما تلاشها برای اجرای فناوریهای صنعت 4.0 و پیشرفت در این حوزه در حال انجام است
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.